هزینه های دندانپزشکی آن قدر افزایش یافته که همه افراد مراقبت و پیشگیری را بر درمان ارجحیت می دهند. از طرفی پیشگیری نتایج مطلوب تری از درمان داشته و هزینه ای زیادی هم ندارد. با رعایت برخی نکات کوچک و جزئی اما مهم می توان دندان های سالم تری داشت. حفظ و ارتقا بهداشت دهان در نهایت به سلامت دندان ها کمک می کند. آشنایی با بایدها و نبایدهای مراقبتی از نشانه های توجه به سلامت خویش است. دندانپزشکا این بار موضوع چگونه دندان های سالم تری داشته باشیم؟ را مورد بحث قرار داده است.
حفظ و ارتقا بهداشت دهان
محیط دهان همواره به علت استفاده از انواع مواد غذایی و وجود باکتری های مضر باید پاکیزه شود. از این رو بهترین دندانپزشک در ایران توصیه می کند پس از هر بار مصرف وعده های غذایی مسواک زده شود. با مسواک زدن از ایجاد پلاک ها روی دندان جلوگیری کرده و می توان سایر آلودگی ها را هم از بین برد. البته در این میان نحوه مسواک زدن بسیار مهم است. این که به چه مدت و به چه شکل مسواک زده شود می تواند به داشتن دندان های سالم تر کمک کننده باشد. به همین خاطر باید اصول مسواک زدن را فراگرفت.
مسواک انتخابی باید فرچه متناسبی داشته تا به بافت لثه و دندان آسیب نرسانده و در عین حال تمیزی دندان ها را حاصل کند. خمیر دندان هایی که حاوی فلوراید هستند علاوه بر باکتری زدایی دندان ها را فلورایدتراپی کرده و بر استحکام و سلامت آن ها می افزایند. پس از هر وعده غذایی باید دندان ها را نخ کشیده تا ذرات باقی مانده و پلاک ها را از بین ببرد. نحوه صحیح نخ کشیدن دندان ها بسیار مهم است. زیرا در غیر این صورت موجب زخم شدن لثه و خون ریزی شده و پلاک ها همان گونه در جای خود باقی می مانند.
استفاده مکرر از خوشبو کننده های دهان می تواند در دراز مدت به بافت لثه و ساختار دندان ها آسیب برساند. بهتر است استفاده از این محصولات را به حداقل کاهش داده یا از برندهایی معتبر در دفعات محدودی استفاده نمود. نقش زبان در حفظ سلامت دهان نباید نادیده گرفته شود. پس از هر بار مسواک زدن با مسواک یا فرچه مخصوص روی زبان باید مسواک شده تا محیط دهان از آلودگی ها و ترشحات غیر مفید پاک شود. مصرف دهان شویه ها به داشتن دندان های سالم تر کمک می کند.
رعایت رژیم غذایی مطلوب
یکی دیگر از عوامل مهمی که به داشتن دندان های سالم تر منجر می شود، رعایت رژیم غذایی مطلوب است. در برنامه غذایی افراد باید کلیه مواد غذایی به کار برده شود. هر ماده غذایی دارای نوعی ویتامین یا مواد معدنی خاصی است که به حفظ سلامت انسان کمک می کند. دندان ها برای این که سالم و مستحکم باشند باید از کلسیم، پتاسیم، منیزیم، ویتامین دی و فسفر تغذیه شوند. این ویتامین ها و مواد معدنی در خوراکی های نظیر لبنیات، غذاهای دریایی و سبزیجات وجود دارند و از این طریق می توان منابع تغذیه کننده و تقویت کننده دندان ها را فراهم کرد.
کمبود برخی از ویتامین ها در بدن انسان که تاثیر مستقیم روی سلامت دندان ها دارند به وسیله مصرف داروها و مکمل ها قابل جبران می باشد. در یک رژیم غذایی متعادل باید همه مواد غذایی به اندازه کافی مصرف شوند. در واقع مصرف بیش از حد برخی از مواد خوراکی می تواند خود مستعد ایجاد برخی از بیماری های دهانی باشد. مصرف بعضی از مواد غذایی روی ترشح بزاق دهان تاثیر گذاشته و موجب ایجاد خشکی می شود. مواد اسیدی که در میوه ها و سایر خوراکی ها وجود دارد علاوه بر ایجاد خشکی دهان به بافت دندان نیز آسیب می رساند.
افرادی که از قندها و شیرینی ها به طور کنترل شده ای مصرف می کنند معمولا دارای دندان های سالم تری هستند. نوشیدنی های گاز دار و قندی، مصرف بیش از حد قهوه و تنقلات، استفاده از مشروبات الکلی و برنج و آرد سفید از منعیات ضروری برای داشتن دندان های سالم است. این مواد دارای ترکیباتی هستند که باعث ایجاد پلاک ها شده یا تولید سیالات دهانی را کاهش می دهند. شناخت مواد غذایی مفید و مضر و حذف و اضافه آن ها به برنامه غذایی بسیار مفید است.
داشتن سبک زندگی مناسب
کوچک ترین عادات و رفتارهای انسان در طول زندگی وی می تواند سلامت او را تحت شعاع قرار دهد. به همین خاطر ایجاد عادات رفتاری درست نقش مهمی در حفظ و ارتقا سلامتی دارد. یکی از عادات مضری که سلامت دندان ها را به خطر می اندازد، مصرف دخانیات است. سیگار، قلیان و سایر مشتقات به دلیل ترکیباتی که دارند به ویژه تنباکو باعث تغییر رنگ دندان ها، کاهش استحکام آن و ایجاد پوسیدگی می شوند. کاهش مصرف یا ترک دخانیات می تواند اولین قدم برای نزدیکی به سلامت دهان و دندان ها باشد.
تمام ارگان ها و اعضای بدن از یک دیگر تاثیر پذیرفته و اختلال در عملکرد هر یک از آن ها می تواند در کل به یک سیستم یا اجزای دیگر آسیب های جدی برساند. از این رو باید مراقب عادت های رفتاری و سبک زندگی خود بود. انجام ورزش در نهایت به تعادل، مقاومت و ایجاد هماهنگی میان کلیه اجزای بدن کمک می کند. در نتیجه این ورزش دندان ها از سایر قسمت های بدن در امان بوده و تاثیرات منفی دریافت نمی کنند. اهمیت دادن به سلامت دندان ها و لثه یکی از عادات رفتاری درست است که در تشکیل یک سبک زندگی صحیح نقش دارد.
افرادی که در رشته های ورزشی رزمی مشغول به فعالیت بوده یا در کنترل خشم خود ناتوان بوده بیش تر در معرض شکستگی های دندان و فک و آسیب های تروما ناشی از دعوای خیابانی و ورزش هستند. با استفاده از محافظ های ورزشی می توان از این خطرات احتمالی جلوگیری نمود. دندان ها نیاز به مراقبت و توجه دارند استفاده نا به جا و غیر اصولی از دندان ها برای سلامت آن ها مضر است. مصرف غذاها و خوراکی های سفت شکستگی و ترک خوردگی های دندان را نتیجه می دهد.
توجه به وضعیت سلامت خود
همه افراد در هر سن و جنسی باید اولویت زندگی خود را حفظ سلامتی شان قرار بدهند. تمامی فعالیت های انساس مشروط به سلامت روح و جسم وی است. به همین دلیل باید عواملی که در ایجاد سلامت بدن نقش دارند و موارد خطر را شناخته و آن ها را مدیریت کرد. افراد باید در دوره های مختلف به پزشک مراجعه کرده و چکاپ شوند. آزمایش ها نشان می دهد که فرد چه کمبودهایی دارد و چگونه باید آن را برطرف نمود. کنترل کمبودهای ویتامین ها یا املاح مورد نیاز بدن دندان های سالم تری را برای افراد به ارمغان می آورد.
والدین موظف اند برای اطمینان خاطر از وضعیت سلامت دندان های کودک خود، دائما به دندانپزشکی مراجعه کرده تا در سنین رشد و تکامل فک و دهان کودک مشکلی ایجاد نشود. لازم به ذکر است که بزرگسالان نیز باید دو نوبت در سال به دندانپزشک مراجعه کرده تا در صورت وجود خرابی دندان ها یا مشکلات لثه در مراحل اولیه درمان شود. اگر کج و کولگی های دندان، پوسیدگی دندان، مشکلات لثه و فک در زمان مناسب خود درمان نشود؛ زمینه بروز مشکلاتی در تکلم، بلع، جویدن و حتی ظاهر افراد را به وجود آورده است.
دندانپزشکان برای درمان عفونت ها، تقویت دندان و لثه در مواردی داروهایی را تجویز می کنند. هرگونه بی توجهی به زمان مصرف آن ها یا حتی عدم استفاده داروها نتیجه ای جز خرابی دندان ها و بروز مشکلات لثه نخواهد داشت. برخی از مشکلات و بیماری های دندانی یا لثه خاموش بوده و علائم خاصی از خود نشان نمی دهند. این عارضه ها تنها با عکس برداری رادیولوژی و تحلیل دندانپزشک قابل تشخیص هستند. پیگیری مراحل درمان در موعد مقرر و انتخاب بهترین دندانپزشک برای دریافت خدمات از موارد توجه به وضعیت سلامت دندان ها می باشد.
شناخت علائم خرابی دندان
به طور کلی بیماری ها به لحاظ نشانه هایی که دارند در دو دسته تقسیم بندی می شوند. بیماری ها و عوارضی که خود را با علائمی بروز می دهند و مشکلاتی که هیچ نشانه ای نداشته و به تدریج موجب نابودی دندان ها می شوند. فرد در موقعیت دوم نمی تواند هیچ تشخیص یا اطلاعی از بیماری خود داشته باشد و تنها با مراجعه به دندانپزشک قابل اطلاع است. در موقعیت اول فرد با شناخت علائم خرابی دندان می تواند به متخصص مراجعه کرده و از شدت عارضه ای که برای دندان و دهانش به وجود آمده باخبر شود.
درد یک نشانه عمومی در تمام مشکلات دندان است. این درد می تواند ناشی از آسیب هایی به عروق و اعصاب دندان باشد. عموما با انجام عصب کشی یا درمان ریشه این درد تسکین می یابد. در صورت عدم کاهش یا بهبود درد مشکل از لثه یا ریشه دندان است. زمانی که این درد با التهاب و تورم همراه شود؛ اشاره ای به عفونت لثه و دندان دارد. دندانپزشک چنان چه متوجه عفونت لثه یا دندان شود در مراحل اولیه با تجویز آنتی بیوتیک ها در صدد رفع آن قرار می گیرد. در شرایطی که با چرک خشک کن ها عفونت برطرف نشود دندانپزشک جراحی را آغاز می کند.
تیرگی لثه یا ایجاد لکه هایی روی دندان نشانه پوسیدگی دندان می باشد. پوسیدگی هیچ راه درمان خانگی ندارد و تنها دندانپزشک متخصص می تواند آن را درمان کند. حساسیت به غذاهای شیرین، گرم یا سرد، شل شدگی پرکردگی دندان، ایجاد حفره هایی روی دندان که قابل مشاهده است، بوی بد دهان و مشکل در گاز زدن و جویدن از دیگر نشانه هایی خرابی دندان است. افراد برای این که از دندان های سالم تری بهره مند شوند باید فورا پس از مشاهده این علائم به پزشک مراجعه کنند.
آشنایی با بایدها و نبایدهای مراقبتی
دندان ها اجزای بسیار حساس و شکننده ای هستند. پس بیش تر از هر چیزی به مراقبت نیاز دارند. مراقبت خود اصول و روش هایی دارد که در صورت رعایت نکردن آن خود نوعی آسیب به حساب می آید. اولین ایستگاه مراقبتی از دندان ها رعایت بهداشت است که خود مستلزم آموزش و یادگیری صحیح است. پاک سازی فضای درون دندان ها و فواصل میان آن ها با خلال دندان یکی از منعیات مراقبتی است. بسیاری از افراد از دندان های خود استفاده ابزاری دارند. این کار نه تنها موجب شکستگی، لب پریدگی و ترک خوردگی دندان می شود؛ بلکه باعث شل شدگی لثه هم می شود.
همگان دندان های سالم و زیبا را دوست دارند اما این که چه اقدامی برای به دست آوردن آن انجام داد مهم است. خود درمانی و امتحان روش های خانگی برای داشتن دندان های سالم تر و سفیدتر می تواند زمینه ایجاد مشکلات جدی تری را فراهم کند. بنابراین برای زیباتر کردن دندان ها و تغییر رنگ ها آن ها نباید از هر محصول بهداشتی استفاده کرد. زیاده روی در مصرف محصولات بهداشتی و دهان شویه ها یا حساسیت بیش از حد موجب صدمه زدن به دندان ها می شود.
کلام آخر
دندانپزشکا در این مقاله به پرسش چگونه دندان های سالم تری داشته باشیم؟ پاسخ داد. رعایت نکات مذکور به حفظ و ارتقا سلامت دهان و دندان ها کمک می کند. مهم ترین اقداماتی که افراد برای داشتن دندان های سالم و زیبا می توانند انجام دهند، مراجعه منظم به دندانپزشک و رعایت نکات بهداشتی و مراقبتی است. مراقبت مداوم از دندان ها به ماندگاری و عمر مفید آن ها کمک می کند. سبک زندگی خوب و کیفیت خدمات درمانی از جمله مواردی است که به سلامت دندان ها و درمان آن ها کمک می کنند. از همراهی شما کاربران عزیز سپاس گزاریم.
