داروها علاوه بر اثرات مثبتی که در مواقع درد یا آسیب های گوناگون دارند، آثار مخربی از خود به جا می گذارند. عموما انواع مسکن ها برای سلامت دندان مضر هستند. ترکیبات شیمیایی بخش عمده ای از هر دارو را تشکیل داده و عوارضی را برای مصرف به وجود آورده اند. دندانپزشکا در این مقاله 5 داروی مهمی که دندان ها را خراب می کند مورد بررسی قرار می دهد. داروهای ضد اسید و محصولات بهداشتی دهان که به شکل نامناسبی استفاده شوند هم می توانند در کنار مفید بودن برای انسان عوارضی را ایجاد کنند.
مکمل آهن
یکی از رایج ترین داروهایی که منجر به خرابی دندان ها می شوند؛ مکمل های آهن هستند. در واقع وجود برخی مواد معدنی و ویتامین ها به مقدار بسیار کم یا بسیار زیاد می تواند برای بدن مشکل ساز شود. مکمل های آهن در جهت تامین آهن مورد نیاز بدن استفاده می شود. این عمل از آسیب رساندن به سایر ارگان های بدن جلوگیری می کند؛ بنابراین مصرف آن در مواقعی ضروری می باشد. مکمل آهن با نام های آهن کربونیل، فروس فومارات، فروس گلوکونات، آهن فیفول، فروس سولفات و آهن فروفورت در داروخانه ها وجود دارند.
مصرف آهن به علت جلوگیری از فقر آهن و کم خونی شدید زمینه بروز سیاهی دندان را فراهم می آورد. لازم به ذکر است که این سیاهی تنها جنبه ظاهری ندارد؛ بلکه روی ساختار دندان ها هم اثر می گذارد. معمولا با قطع مصرف ارو سیاهی از بین می رود اما بهتر است که این سیاهی و لکه روی دندان ها باقی نماند. برای این کار می توان از یک قطره چکان استفاده کرده و مکمل آهن را در حلق بریزید تا با دندان ها برخوردی نداشته باشد. همچنین پس از مصرف مقداری آب بنوشید تا محیط دهان از آهن پاک شود.
این مکمل برای افرادی که دچار فقر آهن شدید هستند توسط پزشک تجویز می شود. البته که مصرف آن بدون نسخه هم ایرادی ندارد اما مصرف خودسرانه مکمل ها و ویتامین ها هم می تواند مضر باشد. شرکت های داروسازی مکمل های آهن را به صورت قرص و شربت به بازار عرضه کرده و تا حدودی از مشکلات افرادی برای مصرف این دارو کاسته اند. استفاده از مکمل های غیر مجاز که استانداردهای سلامت و بهداشت را ندارند عوارض بیش تر و خطرناک تری را شامل می شوند.
انواع مسکن ها
با بررسی 5 داروی مهمی که دندان ها را خراب می کند به دسته داروهای مسکن و ضد درد می رسیم. داروهای مسکن از ترکیبات گوناگونی متشکل شده که برای کاهش درد مفید می باشد. به گفته بهترین دندانپزشک در ایران مصرف بیش از حد مسکن ها عوارض زیادی را به وجود می آورد. افرادی که از مسکن ها زیاد مصرف کرده و دردهای مزمن دارند به احتمال بالاتری دچار مشکلات پوسیدگی دندان و سایر بیماری های دهان و دندان می شوند. آنتی هیستامین با این که جزو داروهای مسکن نیست و برای کنترل حساسیت و واکنش هالی آلرژیک مورد مصرف قرار می گیرد اما عوارض مشابهی با مسکن ها دارد.
اغلب داروهای ضد درد دارای عوارض خشکی دهان و پوسیدگی دندان ها هستند. اوپیوئیدها و آنتی هیستامین ها هم با مسدود کردن آزادسازی بزاق منجر به ایجاد خشکی دهان می شوند. این داروها با اثر بر ساختار و بافت دندان استحکام آن ها را تضعیف کرده و باعث پوسیدگی خراب شدن آن ها می شود. بسیاری از افراد در هنگام درد دندان ها مسکن ها را روی دندان قرار داده تا از درد خود بکاهند. این کار مستقیم دندان ها را مورد هدف قرار می دهد و شاید برای مدت کمی درد را دور کند اما موجب از بین رفتن دندان می شود.
آسپیرین یا استیل سالیسیلیک اسید یک مسکن غیر استروئیدی است که برای کاهش و رفع درد مورد استفاده قرار می گیرد. به جرات می توان گفت این دارو در بین مسکن ها قوی ترین و موثرترین ضد درد است. خاصیت ضد درد بودن آسپیرین نمی تواند عوارض آن را نادیده بگیرد. افرادی که از آسپیرین مصرف نمی نمایند؛ معمولا دچار خشکی دهان و خون ریزی لثه می شوند. بنابراین اگر از آسپیرین زیاد مصرف کرده و التهاب و قرمزی لثه را مشاهده کردید با هماهنگی پزشک مصرف آن را متوقف کنید.
داروهای ضد اسید
دردهای مزمن در ناحیه معده و شکم افراد را مجبور به مصرف انواع داروهای ضد اسید می کند. انواع متداولی در داروخانه ها وجود دارد که ضد اسید بوده و با ترکیباتی که دارد درد های شکمی را از بین می برد. رایج ترین موارد مصرف افراد فاموتیدین، رانیتیدین، امپرازول، کلیدینیوم سی و سایمتیدین است. عموم این داروها برای بیماری رفلاکس معده به مری و تولید بیش از حد اسید معده کاربرد دارد. برگشت اسید معده به مری که اصطلاح عامیانه آن ترش کردن معده است عوارض خطرناکی برای سیستم گوارش دارد و باید کنترل شود.
5 داروی مهمی که دندان را خراب می کند، دربردارنده داروهای ضد اسید می باشد. اسید و رفلاکس معده یکی از عوامل مهم برای پوسیدگی دندان ها است. جالب است بدانید آنتی اسیدها دارای قند و شیرین کننده های مصنوعی هستند که دندان ها را تخریب می کند. ضد اسیدهای جویدنی که کنترل اسید معده و جلوگیری از رفلاکس را برعهده دارند، ساختار دندان ها را تحت تاثیر قرار می دهد. گیر افتادن این ماده در بین دندان ها زمینه بروز پوسیدگی دندان را فراهم می کند. برای این که دندان ها کم ترین آسیب ها را برای بیمارن اسید معده به وجود بیاورند، پیشنهاد می شود از طب سنتی در کنار مصرف دارو کمک گرفته شود.
از آن جایی ترک این دارو برای افراد میسر نیست؛ بیماران باید به دنبال راهی برای کاهش خطرات و عوارض آن باشند. ضد اسیدها خود از بروز مشکلات دهان و دندانی که بر اثر اسید داخل دهان به وجود می آید؛ جلوگیری می کند. اما خود باعث ضعیف شدن مقاومت دندان ها و در نتیجه پوسیدگی شان می شود. در واقع ضد اسیدها محیط اسیدی معده را کنترل کرده و اثر آن را خنثی می کند ولی استفاده از آن برای برخی از بخش های بدن مانند دهان، دندان و لثه آسیب زا است.
داروهای سرطانی
بیماران سرطانی خود به علت انجام شیمی درمانی های متعدد و عمل های گوناگونی که انجام می دهند، دچار ضعف جسمانی و کاهش مقاومت بدن می شوند. این ضعف جسمانی شامل دهان، لثه و دندان ها هم می شود. اکثر بیماران سرطانی در جریان شیمی درمانی دچار خون ریزی های شدید لثه، لق شدگی دندان، التهاب و سوزش لثه، پوسیدگی دندان و تحلیل لثه می شوند. این افراد به علت شرایط خاصی که دارند نمی توانند از برخی از داروها و درمان های دندانپزشکی بهره بگیرند. در نتیجه دندان های آن ها مقاومت و کارکرد خود را از دست می دهد.
اگر بخواهیم 5 داروی مهمی که دندان ها را خراب می کند بررسی کنیم؛ بدون شک اولین مورد داروهای سرطانی است. مصرف این داروها عوارض زیادی برای تمام سیستم ها و ارگان های بدن دارد. پرتو درمانی به بافت دهان، غدد بزاقی آسیب رسانده و تعادل باکتری های سالم داخل دهان را بر هم می زند. خشکی دهان، زخم های شدید لثه و عفونت دندان یکی دیگر از عوارض مصرف داروهای سرطانی است. عفونت بعد از شیمی درمانی بسیار خطرناک بوده و علاوه بر اختلال در سیستم ایمنی بدن بلع و جویدن را سخت می کند.
افرادی که شیمی درمانی انجام داده یا داروهای خاص ضد سرطان مصرف می کنند؛ گاهی اوقات دچار درد دندان و لثه در هنگام خوردن و جویدن می شوند. رادیو داروهای سرطانی دارای آسیب ها و مواد شیمیایی قوی هستند که روی هر بخش از بدن به شکلی بروز می کنند. داروهای بیوفسفات برای درمان سرطان مورد استفاده قرار می گیرد. این داروها بر روی بافت های استخوانی بدن اثر گذاشته و بدیعی است که دندان ها را هم تخریب کند. بیوفسفات ها لایه محافظ دندان را از بین برده و به تدریج پوسیدگی دندان ها را به وجود می آورد.
داروی فشار خون
فشارخون یکی از بیماری هایی است که در سال های اخیر آمار مرگ و میر زیادی را به خود اختصاص داده است. سبک زندگی نادرست و استرس های بی پایان منجر به بروز بیماری های فشارخون می شود. بیمار فشار خون تسلط اندکی بر شرایط خود داشته و نمی تواند مصرف این دارو را خودسرانه یا حتی با تجویز پزشک کاهش دهد. در این شرایط فرد باید از طب سنتی و درمان های خانگی کمک گرفته و تا از بروز بیماری های دهان و دندانی جلوگیری کند. داروهای فشارخون در لیست 5 داروی مهمی که دندان ها را خراب می کند قرار می گیرند.
برای بیماران فشارخون مراقبت های پیشگیرانه از دندان ها و جلوگیری آسیب دیدگی آن ها اولویت دارد. همچنین برخی از خدمات دندانپزشکی برای بیماران فشارخون مخاطره آمیز بوده و انجام آن ها می تواند منجر به مرگ شود. این افراد به علت شرایط ویژه ای که دارند با مصرف داروهای شان در معرض خون ریزی لثه، التهاب و تخریب ساختار دندان و نگهدارنده ها می شوند. مصرف برخی داروها برای کنترل بیماری های لثه و دندان برای افرادی که مبتلا به فشارخون هستند غدقن شده و ناآگاهی از آن ها خطرناک است.
بتا بلاکرها، بلاکرهای کانال کلسیم، داروهای قلبی، آنژیوتنسین ها و داروهای ادرارآور فعالیت آنزیم ها را مسدود کرده و به پزشکان در کنترل و کاهش فشارخون بالا کمک می کند. همین امر خشکی دهان و پوسیدگی دندان ها را به وجود می آورد. زیرا کلیه داروهای مذکور عوارض جانبی مشابه دارند. فشارخون بالا، افراد را از انجام ایمپلنت، کشیدن دندان، ترمیم و جراحی های لثه باز می دارد. تداخلات دارویی هم یکی دیگر از عواملی است که سلامت دندان ها و لثه را در افراد مبتلا به فشارخون تهدید می کند.
کاهش آثار مخرب داروها و بهداشت
دندان ها به مراقبت و رسیدگی احتیاج دارند اما روش و رعایت اصول مراقبتی هم از اهمیت بالایی برخوردار است. امروزه زیبایی دندان و دهان بسیار مورد توجه قرار گرفته و افراد برای داشتن دندان های سفید و زیبا دست به هر کاری می زنند. داروها به نسبت کارایی که دارند دارای ترکیبات متفاوت شیمیایی هستند. مصرف بیش از حد از داروهای ضدعفونی کننده محیط دندان و دهان شویه ها می تواند به بافت لثه و دندان ها آسیب برساند. در دهانشویه ها ماده ای به نام کلرهگزیدین وجود دارد که رنگ دندان ها را تغییر می دهد. این تغییر رنگ به ترکیبات دهان شویه بر می گردد.
استفاده از محصولات مراقبتی و داروهای دهان و دندان باید به شیوه ای باشد که باعث بهبود وضعیت دهان شود. برای مصرف دهان شویه ها یا هر نوع دارو دیگری بهتر است از دندانپزشک مشاوره دریافت کرد. فلوئورتراپی یکی از اقداماتی است که دندانپزشکان و افراد معمولی برای بالا بردن استحکام دندان از آن استفاده می کنند. این ماده در کنار مزایا و فوایدی که دارد معایبی را هم به زیباجو و بیمار تحمیل می کند. مصرف یک میلی گرم کم تر یا بیش تر فلورائد دندان ها را ضعیف و شکننده می کند.
فلوئور باید با تجویز دندانپزشک و نه خودسرانه استفاده شود. این ترکیبات به مینای دندان آسیب رسانده و لکه های سفید و متخلخلی را روی دندان ایجاد می کند. در نتیجه این آسیب ها دندان مقاومت خود را از دست داده و مینای دندان توانایی ترمیم مجدد را ندارد. برای کاهش اثرات مخرب داروی مهمی که دندان ها را خراب می کند، تنها می توان اصول بهداشتی را رعایت کرده و به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کرد. مصرف خودسرانه یا هر نوع اقدام درمانی می تواند آثار منفی داشته باشد.
کلام آخر
دندان ها همواره مهم ترین اعمال را در خوردن و جویدن، بلع و حرف زدن انجام می دهند. به علاوه این ساختارها به بهبود چهره و ظاهر افراد کمک می کنند. استفاده از داروهای ذکر شده در این مقاله به دندان ها آسیب می رساند. با انجام برخی از اصول مراقبتی و بهداشتی می توان از بروز بیماری ها جلوگیری کرده تا مجبور به استفاده از این داروها و مکمل ها نشد. در صورت بروز بیماری استفاده کنترل شده و تحت نظر پزشک از داروها از عوارض ناگوار جلوگیری می کند. دندانپزشکا در این مقاله 5 داروی مهمی که دندان ها را خراب می کند به شما معرفی نمود. امیدواریم این مطالب برای شما مفید واقع شده باشد.
